Ordesa

Terug in de tijd. Drie jaar geleden, op 29 januari 2022, schreef ik dit in C'est la vie (et la mort), het weblog van mijn familie:

Manuel Vilas (Barbastro, Huesca, 19 juli 1962) studeerde Spaanse taal- en letterkunde en werkte ruim 20 jaar als leraar Spaans. Hij besloot een paar jaar geleden om het onderwijs vaarwel te zeggen om fulltime schrijver te worden. In 2018 brak hij door met zijn autobiografische bestseller Ordesa, een boek vol herinneringen en bespiegelingen dat hij schreef na zijn scheiding en de dood van zijn moeder. In 2019 en 2021 volgden nog twee succesvolle romans, Alegría en Los Besos.

Ordesa is het verhaal van een generatie die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw opgroeide tijdens de Franco-dictatuur. Hoewel er werd gezwegen over de verschrikkingen, armoede en honger die ouders en grootouders in de Spaanse Burgeroorlog hadden meegemaakt, torste de generatie van Manuel Vilas die erfenis wel met zich mee.

Fragment uit Ordesa: "Tijdens rapportvergaderingen hoorde ik hoe leerlingen werden beledigd, afgerekend op hun manier van zijn, hoe uit sadistisch machtsvertoon onvoldoendes werden gegeven. Ach, het sadisme van het onderwijs. De leerlingen zijn jong, nog onbedorven. Spaanse leraren maken zich boos omdat hun leerlingen bepaalde dingen niet weten. Ze realiseren zich niet dat wat zij belangrijk vinden niet meer is dan een conventie, een cultureel concept, een collectieve afspraak die hun leerlingen eenvoudigweg niet interesseert."

Manuel Vilas: "De kern van mijn verhalen is altijd de liefde. Zonder liefde kun je niet leven. Ordesa is een liefdesbrief aan mijn ouders."

Fragment uit Ordesa: "Hoe vaak ben ik op mijn zeventiende niet thuisgekomen zonder op mijn vader te letten, zonder te weten of hij thuis was of niet. Ik had het druk, althans, zo dacht ik, met dingen waar het in stilte observeren van mijn vader niet bij hoorde. En nu heb ik spijt dat ik het leven van mijn vader niet vaker heb geobserveerd. Niet vaker gewoon naar zijn leven heb gekeken. Kijken naar het leven van mijn vader, dat had ik iedere dag uitvoerig moeten doen."

Meer * More * Más

➽ ajjdebruijnOnderweg / Boeken

Slot Kronborg

Slot Kronborg

het kasteel van Hamlet in Helsingør, Denemarken

Slot Kronborg, gelegen aan de smalle zeestraat Øresund in Helsingør, Denemarken, is een van de beroemdste kastelen in Noord-Europa. Dit imposante renaissancekasteel staat bekend om zijn rijke geschiedenis, strategische ligging én als het legendarische Elsinore uit de beroemde tragedie Hamlet van William Shakespeare. Kronborg is niet alleen een Deens cultureel icoon, maar ook een belangrijk symbool van de Europese literatuur en geschiedenis.

De bouw van Slot Kronborg begon in 1574 in opdracht van koning Frederik II van Denemarken, op de plek waar eerder het minder imposante fort Krogen stond. De locatie was van groot strategisch belang: de Øresund was (en is) een cruciale scheepvaartroute tussen de Noordzee en de Oostzee. Het kasteel diende dan ook zowel als verdedigingswerk als douanepost. Handelsschepen die de zeestraat passeerden, moesten tol betalen aan de Deense kroon — een belangrijke inkomstenbron voor het koninkrijk. Het kasteel werd voltooid in 1585 en was een van de meest indrukwekkende renaissancekastelen van zijn tijd, rijkelijk versierd met torens, binnenplaatsen en tuinen. In 1629 werd Kronborg echter zwaar beschadigd door een brand. Het werd herbouwd door koning Christian IV, zij het met minder decoratieve pracht. Gedurende de 17e en 18e eeuw verloor het zijn militaire betekenis en diende het zelfs als gevangenis tot in de 20e eeuw. Tegenwoordig is Slot Kronborg een UNESCO-werelderfgoed en een populaire toeristische bestemming.

Deze foto's en film van Slot Kronborg heb ik gemaakt in 2025.

Wat Kronborg internationaal beroemd maakt, is de rol die het speelt in Hamlet, een van de bekendste toneelstukken van William Shakespeare, geschreven rond 1600. In het stuk speelt het verhaal zich af in Elsinore, de Engelse naam voor Helsingør. Hoewel Shakespeare waarschijnlijk nooit zelf in Denemarken is geweest, was het kasteel in zijn tijd al beroemd in Europa, en hij koos het als setting voor zijn tragedie over prins Hamlet, wiens vader — de koning van Denemarken — wordt vermoord door zijn oom. Shakespeare beschreef Elsinore als een somber en fascinerend hof vol intriges, geestverschijningen en innerlijke strijd. Of hij Kronborg letterlijk als inspiratie gebruikte of eerder het idee van een Deens hof met politieke spanningen blijft voer voor discussie. Desondanks wordt Kronborg al eeuwenlang gezien als het 'echte' kasteel van Hamlet. Sinds het einde van de 19e eeuw worden er regelmatig op Kronborg toneelopvoeringen van Hamlet gehouden. Grote namen als Laurence Olivier, John Gielgud, Kenneth Branagh en Jude Law hebben de rol van Hamlet daar vertolkt. Deze opvoeringen maken van Kronborg niet alleen een historisch monument, maar ook een levend cultureel podium.

Wie vandaag de dag Slot Kronborg bezoekt, wandelt door een indrukwekkend complex van gangen, zalen en torens. De grote balzaal van 62 meter lang, ooit een van de grootste van Noord-Europa, is een hoogtepunt. In de kelders waart het legendarische standbeeld van Holger Danske rond — een slapende held die volgens de mythe zal ontwaken als Denemarken in gevaar is. Daarnaast zijn er tentoonstellingen over de geschiedenis van het kasteel, zijn militaire rol en uiteraard de band met Hamlet. Tijdens de zomermaanden vinden er theatrale rondleidingen en opvoeringen plaats, waarin bezoekers de geest van Shakespeare kunnen ervaren.

Slot Kronborg is veel meer dan een oud Deens fort: het is een brug tussen geschiedenis en fictie, tussen nationale trots en wereldliteratuur. Als het toneel van politieke macht, artistieke verbeelding en cultureel erfgoed is Kronborg een unieke plek waar bezoekers zich kunnen onderdompelen in het drama van het verleden — en in de wereld van Hamlet, de melancholische prins van Elsinore.

Kronborg Castle

a UNESCO/NHK documentary from 2010

Meer * More * Más

➽ Shakespeare en ik / Foto's

➽ Shakespeare en ik / Verhalen

Another Day (That Time Forgot)

"Another Day (That Time Forgot)"

by
Neil Diamond & Natalie Maines

Another sunny afternoon

Denies the worried look that's on my face

Connected through the years

It somehow took us both in separate ways

Was on a day that time forgot

Another day that time forgot

Oh no oh no

Should've held you till the storm went by

We had nothing left to hang on to

Too many words you said

But not the words connecting me to you

Just another day that time forgot

Another day that time forgot

Oh no oh no

The two of us we both just let it fly

Didn't see it leave didn't even try

I only knew that we were moving on

Suddenly it's gone never knowing why

Oh no oh no

Don't have a reason I can give

At least not one that I can understand

Just somehow disappeared

It slipped beneath the fingers of my hand

It was on a day that time forgot

Another day that time forgot

Oh no oh no

We had it once but we just let it fall

Should've held it close could've had it all

I'm thinking about the life we could have made

Lost the one we had somewhere along the way

Oh no oh no

I woke up all alone again

A half-remembered dream inside my head

You took me through the day

Followed me at night into my bed

It was on a day that time forgot

Another day that time forgot

Oh no oh no

Meer * More * Más

➽ ajjdebruijnOnderweg / Muziek

➽ Spotify

Mary Arden

Mary Arden

de moeder van William Shakespeare

In het rustige dorpje Wilmcote, gelegen in het glooiende landschap van Warwickshire, stond een stevige vakwerkboerderij tussen boomgaarden en velden. Hier, rond het jaar 1537, werd Mary Arden geboren, in een wereld die haar een bescheiden maar onmisbare rol toekende: die van dochter, echtgenote, moeder — en hoedster van het huishouden.

Mary was de jongste dochter van Robert Arden, een welgestelde boer en landeigenaar. De Ardens waren een oude, gerespecteerde familie, met wortels die teruggingen tot de tijd van de Normandische verovering. Haar jeugd bracht ze door in het huis dat we nu kennen als Mary Arden’s Farm — een voorbeeld van de bouwstijl en het boerenleven van de Tudors. Daar leerde ze al vroeg spinnen, kaasmaken, broodbakken en de talloze andere taken die een boerendochter moest beheersen.

Voor vrouwen in Tudor-Engeland lag de wereld grotendeels vast. Onderwijs voor meisjes was zeldzaam, behalve in gegoede kringen, en het huwelijk was geen romantische keuze, maar een praktische alliantie. Vrouwen mochten niet stemmen, geen eigendom beheren zonder toestemming van een man, en hadden weinig wettelijke bescherming. Toch was hun werk — vaak onzichtbaar en onbezongen — de spil van het dagelijks leven.

Mary groeide op in een katholiek gezin, in een tijd waarin de Engelse kerk hevige transformaties onderging: Hendrik VIII brak met Rome, de Anglicaanse kerk werd geboren, en religie werd een gevaarlijk politiek strijdperk. Als jong meisje zal Mary vermoedelijk haar geloof in stilte hebben beleden, terwijl ze haar plaats leerde kennen in een samenleving die vrouwen aanmoedigde deugdzaam, dienstbaar en stil te zijn.

Deze foto's van Mary Arden's Farm in Stratford-upon-Avon heb ik genomen in 2008 en 2011.

Rond 1557 huwde Mary met John Shakespeare, een leerbewerker en koopman uit Stratford-upon-Avon. Ze bracht een aanzienlijke bruidsschat mee: land, status, en een zekere mate van invloed. Het stel kreeg acht kinderen, van wie er slechts vijf de kindertijd overleefden. Hun derde kind, geboren in april 1564, zou uitgroeien tot de grootste toneelschrijver in de Engelse geschiedenis: William Shakespeare.

Het huishouden van Mary Arden in Stratford was aanvankelijk welvarend. John was lid van het stadsbestuur en werd zelfs benoemd tot baljuw van Stratford. Maar tegen het eind van de jaren 1570 raakte de familie in financiële problemen. Mary hield het gezin draaiende te midden van deze onzekerheid, zoals zoveel Tudorvrouwen deden: door zuinigheid, arbeid en toewijding.

We weten weinig over Mary's persoonlijke gedachten of gevoelens. Zoals zoveel vrouwen uit de geschiedenis liet ze geen brieven, dagboeken of gedichten na. Haar stem is verloren gegaan in de tijd, overstemd door die van haar beroemde zoon. En toch — haar invloed is voelbaar. In het huis dat ze bewoonde, in het werk dat ze deed, en misschien zelfs in de vrouwen die op het toneel van Shakespeare een onverwachte diepgang en kracht tonen. Was Lady Macbeth’s vastberadenheid, Portia’s scherpzinnigheid of Viola’s moed misschien een echo van de vrouwen die William kende — zijn moeder inbegrepen?

Mary Arden stierf in 1608, op de leeftijd van ongeveer 70 jaar. Haar huis in Wilmcote staat er nog steeds, als museum en herinnering aan het leven van een vrouw die, zoals zovelen, de fundamenten legde waarop anderen konden bouwen. Haar leven was eenvoudig, maar haar nalatenschap groots — niet alleen omdat zij William Shakespeare baarde, maar omdat zij een vrouw was die ondanks alle beperkingen van haar tijd haar rol met waardigheid en kracht vervulde.

Shakespeare's Mother: The Secret Life of a Tudor Woman

a BBC documentary from 2015

Meer * More * Más

➽ Shakespeare en ik / Foto's

➽ Shakespeare en ik / Verhalen

De tweede slaap

Terug in de tijd. Zes jaar geleden, op 24 november 2019, schreef ik dit in C'est la vie (et la mort), het weblog van mijn familie:

Het is tijd voor een 'rant'. Als je niet weet wat dat woord betekent, zoek het op in een woordenboek of lees de berichten van Trump op Twitter.

Gisteren las ik in De Volkskrant een interview met de Engelse schrijver Robert Harris. Hij is een van mijn favoriete auteurs, zo een van wie ik alle boeken in mijn kast heb staan, veelal in een gebonden uitgave. Hij verwierf faam met spannende bestsellers waarin hij historie en fictie vermengt: thrillers zoals Enigma, Pompeii, Conclaaf, München 1938, en een trilogie over de Romeinse politicus en filosoof Cicero. Zijn nieuwste boek heet De tweede slaap. Ik heb het Engelse origineel, The Second Sleep, inmiddels gekocht en gelezen.

De roman heeft als onderwerp de ondergang van onze huidige beschaving ten gevolge van het falen van de technologie. Op een vraag over de oorzaak geeft hij een antwoord dat mijn mening over de asociale sociale media niet beter had kunnen weergeven: "Ja, we hebben buitengewone technologie maar fundamenteel zijn wij niet snuggerder en staan we niet meer in contact met de fundamenten van het menselijk bestaan. In meerdere opzichten hebben mensen in Cicero's tijd juist dieper nagedacht. Ja, er zijn die fantastische sociale media en het internet, maar waarvoor gebruiken we ze? Voor poep. Grote, onontkoombare poep! Dat niet eens: uitvergrote poep. Een tsunami aan poep die op onze hoofden neerkomt. Poepideeën. Dáárom wilde ik De tweede slaap schrijven. Dáárover gaat het. Over het feit dat we alleen maar meer idiotie mogelijk maken. De idioot is machtiger dan ooit. We hebben de idioot almachtig gemaakt. De idioot zit in het Witte Huis."

Ik had het niet beter kunnen zeggen. Ik neem trouwens aan dat Harris hier het woord 'shit' heeft gebruikt, maar ik vind het woord 'poep' in dit verband veel meer kracht hebben.

Meer * More * Más

➽ ajjdebruijnOnderweg / Boeken

Home to Donegal

"Home to Donegal"

by

Nathan Carter

 

All the lights of London are far behind

The thoughts of homeland are crowding my mind

Familiar places come into view

I see my home now, soon I'll see you

We'll talk to the old folks, how they're getting on

Treat them to late nights, sing a few songs

We'll talk of the neighbours and life in the town

There's so much to tell them of the days fly around

'Cause this is my homeland, the place I was born in

No matter where I roam, it's in my soul

My feet may wander a thousand places

My heart it will lead me back home to my Donegal

And then tomorrow, we'll take a walk

Down to St. Mary's to a sheltered spot

And we'll kneel and pray there for the ones that have gone

And hope they're proud of their wandering son

'Cause this is my homeland, the place I was born in

No matter where I roam, it's in my soul

'Cause my feet may wander a thousand places

My heart it will lead me back home to my Donegal

This is my homeland, the place I was born in

No matter where I roam, it's in my soul

My feet may wander a thousand places

But my heart it will lead me back home to my Donegal

Yes, my heart it will lead me back home to my Donegal

Meer * More * Más

➽ ajjdebruijnOnderweg / Muziek

➽ Spotify

Mijn websites: nieuw op 25.07.2025

Periode 12 t/m 25 juli 2025

 

ajjdebruijnOnderweg - tabblad 'Boeken'

Gelezen in 2025:

"De kleur van stilte" van Elia Barceló

"King Lear" van William Shakespeare

ajjdebruijnOnderweg - tabblad 'FlightSim'

Toegevoegd aan Doel 3:

Ultimate Caribbean Flights #21 - #30

Flight #26

BGBpix - tabblad 'Onbegrensd'

Toegevoegd:

Tekeningen #31 - #40

Tekening #39

Familiealbum

(alleen met wachtwoord toegankelijk)

Toegevoegd:

15 artikelen in 'Familiegeschiedenis: C'est la vie (et la mort)'

6 artikelen in 'Familiegeschiedenis: Gedrukt'

"Hans fietst op het eiland Kos" in Fotoalbum 2002

"Lisanne wordt 20 jaar" in Fotoalbum 2007

"Jos en Edwin hiken in de omgeving van Bussum" in Fotoalbum 2025

"Ivo viert 70ste verjaardag in Utrecht" in Fotoalbum 2025"

Frogs

Toegevoegd:

Chopin uit Valldemossa, Mallorca

Shakespeare en ik - Tabblad 'Boeken'

Toegevoegd:

"The Science of Shakespeare" van Dan Falk

Staaffoto

Toegevoegd:

Foto #136 uit ongeveer 1920

Meer * More * Más

➽ Homepage